Ο ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ

Τι έγινε μέχρι στιγμής και τι προγραμματίζεται από το υπουργείο Παιδείας.
ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ ΚΥΡΙΑΚΙΔΟΥ
Το φιλόδοξο εγχείρημα του υπουργείου Παιδείας για αλλαγή του περιεχομένου της εκπαίδευσης, έχει φτάσει στην τελική ευθεία, καθώς τα νέα αναλυτικά προγράμματα κοντεύουν να πάρουν την τελική τους μορφή. Αυτό δεν σημαίνει, βέβαια, ότι όλα σταματούν εδώ. Αντίθετα, τώρα αρχίζουν, με την εισαγωγή τους στις αίθουσες διδασκαλίας.

 Εδώ και μερικές βδομάδες έχει ξεκινήσει η μικρής κλίμακας ελεγχόμενη εφαρμογή τους σε αριθμό Δημοτικών και Γυμνασίων, ενώ η επίσημη πρεμιέρα για την εισαγωγή τους στα σχολεία, έχει προγραμματιστεί για τον προσεχή Σεπτέμβριο. Πώς φτάσαμε ώς εδώ, τι προηγήθηκε και ποια τα επόμενα βήματα, στο ενημερωτικό έντυπο που ετοίμασε το υπουργείο Παιδείας, το οποίο αποτελεί στην πραγματικότητα, τον «οδικό χάρτη» για την καρδιά της μεταρρύθμισης, όπως έχει χαρακτηριστεί η όλη προσπάθεια.
«Τα νέα αναλυτικά προγράμματα, καρπός διετούς εργασίας τόσο της ΕΔΑΠ (Επιτροπή Διαμόρφωσης Αναλυτικών Προγραμμάτων ) όσο και των επιστημονικών επιτροπών που εκπόνησαν τα προγράμματα σπουδών ανά γνωστικό αντικείμενο, είναι πια πραγματικότητα», αναφέρει στο προλογικό της σημείωμα η γενική διευθύντρια του Υπουργείου, Ολυμπία Στυλιανού. Εξηγεί ότι η φετινή σχολική χρονιά (2010-2011) είναι χρονιά κατά την οποία πραγματοποιείται ελεγχόμενη εφαρμογή συγκεκριμένων θεματικών περιοχών των ΝΑΠ (Νέα Αναλυτικά Προγράμματα), ενώ την επόμενη (2011-2012) θα αρχίσει η εφαρμογή τους στα Δημοτικά και στα Γυμνάσια. Τονίζει, επίσης, την σπουδαιότητα της επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών στα νέα αναλυτικά, ώστε να κατανοήσουν τις αρχές και τους στόχους τους και να μυηθούν στο περιεχόμενο, στη μεθοδολογία και στους τρόπους αξιολόγησης που προτείνουν. Όπως παραδέχεται, άλλωστε, «μια εκπαιδευτική μεταρρύθμιση δεν μπορεί παρά να έχει ως κεντρικό άξονα το σχολείο και φορείς της πρώτα απ’ όλους τους εκπαιδευτικούς».

Οι στόχοι του εγχειρήματος
Η ΑΠΟΣΤΟΛΗτου νέου αναλυτικού προγράμματος είναι να συμβάλει στη διαμόρφωση ανθρώπων που έχουν τα εξής γνωρίσματα:
-Κατέχουν ένα επαρκές και συνεκτικό σώμα γνώσεων από όλες τις επιστήμες.
-Αναπτύσσουν στάσεις και συμπεριφορές που διακρίνουν το δημοκρατικό πολίτη.
-Διαθέτουν στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο τις κομβικές ιδιότητες, ικανότητες και δεξιότητες που απαιτούνται στην κοινωνία του 21ου αιώνα.

ΟΙ ΑΡΧΕΣ στις οποίες στηρίζεται η οργάνωση, ανάπτυξη και εφαρμογή των αναλυτικών προγραμμάτων είναι οι ακόλουθες:
-Ενιαίο και συνεκτικό αναλυτικό πρόγραμμα από την προδημοτική εκπαίδευση έως και το Λύκειο.
-Συνοπτικό πρόγραμμα σπουδών.

-Παιδαγωγική διαφοροποίηση - διδασκαλία προσανατολισμένη στο επίπεδο ετοιμότητας κάθε παιδιού.
-Διδασκαλία αποκλειστικά στο σχολείο - κατ’ οίκον εργασία δεν σημαίνει κατ’ οίκον διδασκαλία.
-Μάθηση με το νου, το χέρι και όλες τις αισθήσεις.

Η ΕΠΙΤΥΧΙΑ στην εφαρμογή των νέων αναλυτι κών στηρίζεται σε δύο άξονες:

1.Στην επιμόρφωση των στελεχών του υπουργείου Παιδείας οι οποίοι θα καθοδηγούν την προσπάθεια εφαρμογής των ΝΑΠ, και των μάχιμων εκπαιδευτικών, οι οποίοι θα τα εφαρμόσουν.
2.Στη δημιουργία τράπεζας εκπαιδευτικού υλικού για κάθε γνωστικό αντικείμενο με στόχο τη διασφάλιση ότι το εκπαιδευτικό υλικό που υπάρχει αυτή τη στιγμή διαθέσιμο στις σχολικές μονάδες ή ενδεχομένως θα δημιουργηθεί και θα αποσταλεί ως επιπρόσθετο υλικό (όπου απαιτείται), ανταποκρίνεται στις αρχές και στο περιεχόμενο των νέων προγραμμάτων σπουδών.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ
Ιούλιος 2008:
Με αφετηρία την έκθεση για την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, ξεκίνησε, με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, η διαδικασία «αναθεώρησης των αναλυτικών προγραμμάτων της προδημοτικής, δημοτικής, γυμνασιακής και λυκειακής εκπαίδευσης».
Για την υλοποίηση του πιο πάνω στόχου συστάθηκε, στο πλαίσιο της ίδιας απόφασης, η ΕΔΑΠ με πρόεδρο τον Γιώργο Τσιάκαλο.
Δεκέμβριος 2008:
Η ΕΔΑΠ μετά την πρώτη σειρά συναντήσεων και διαβουλεύσεων κατέθεσε την «πρόταση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο Δημοτικής και Μέσης Εκπαίδευσης». Πρόκειται για ένα κείμενο αρχών που αποτέλεσε τη θεωρητική βάση της εργασίας που ακολούθησε, για τη διαμόρφωση των νέων προγραμμάτων ανά γνωστικό αντικείμενο και στο οποίο αναλύονταν οι διαδικασίες που θα ακολουθούνταν για τη συγγραφή τους, η φιλοσοφία που θα έπρεπε να τα διέπει και οι θεμελιώδεις αρχές πάνω στις οποίες θα στηριζόταν το όλο εγχείρημα. Ιανουάριος 2009:
Ο Υπουργός προχώρησε στο διορισμό 21 Επιτροπών (μια για κάθε γνωστικό αντικείμενο), οι οποίες, ακολουθώντας το κείμενο αρχών της ΕΔΑΠ, προχώρησαν στη συγγραφή των νέων προγραμμάτων σπουδών για όλα τα μαθήματα από την Προδημοτική μέχρι την Α’ Λυκείου. Στις 21 Επιτροπές συμμετείχαν 53 πανεπιστημιακοί (από την Κύπρο και την Ελλάδα), οι οποίοι επιλέχθηκαν κατόπιν διαβουλεύσεων του Υπουργού με όλα τα πολιτικά κόμματα, 360 μάχιμοι εκπαιδευτικοί, οι οποίοι δήλωσαν ενδιαφέρον έπειτα από ανοικτή πρόσκληση του Υπουργείου και επιθεωρητές, τόσο της Δημοτικής όσο και της Μέσης Εκπαίδευσης.
Οκτώβριο 2009:
Έπειτα από μια σειρά συνεδριάσεων κατά τις οποίες οι επιθεωρητές και οι μάχιμοι εκπαιδευτικοί κατέθεταν συστηματικά τις εμπειρίες τους και τις προτάσεις τους για τα ΝΑΠ, οι επικεφαλής των 21 Επιτροπών παρέδωσαν στην ΕΔΑΠ το έργο που εκπόνησαν.
Μάρτιος 2010:
Μετά από απόφαση της ΕΔΑΠ, τα νέα αναλυτικά δόθηκαν στη δημοσιότητα με στόχο να μελετηθούν από το σύνολο της κοινωνίας και να εκφραστούν απόψεις για συμπλήρωση, διόρθωση και βελτίωσή τους. Μετά το τέλος του δημόσιου διαλόγου, ο οποίος έληξε επίσημα στις 30 Απριλίου η ΕΔΑΠ απέστειλε όλες τις απόψεις που κατατέθηκαν πίσω στις 21 Επιτροπές και τους ζήτησε, αφού λάβουν υπόψη τα όσα ειπώθηκαν, να διορθώσουν, συμπληρώσουν και βελτιώσουν τα νέα προγράμματα.
Αύγουστος 2010:
Τα τελικά ΝΑΠ, όπως τελικά διαμορφώθηκαν από τις 21 Επιτροπές στη νέα, πιο πλήρη μορφή τους, παραδόθηκαν στον υπουργό Παιδείας. Συγχρόνως η ΕΔΑΠ παρέδωσε και τις εισηγήσεις της για τη νέα δομή και τα νέα ωρολόγια προγράμματα της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.